Op schema
Het wetstraject ligt op schema. Inmiddels is ook bekend dat alle onderwijssectoren van de Wnra worden uitgesloten. Daardoor wordt het onderscheid tussen openbaar en bijzonder onderwijs opgeheven en gaat in alle onderwijssectoren hetzelfde (privaatrechtelijke) arbeidsregime gelden. Sociale partners zijn in de laatste fase van de onderhandelingen over de cao’s, die de huidige rechtspositieregelingen moeten vervangen, zoals CAO Rijk en CAO Gemeenten. Overheidswerkgevers zijn daarom nu al druk bezig met het voorbereiden op de nieuwe situatie dat hun personeel straks onder het arbeidsrecht valt.
Aandachtspunten
Wat zijn voor nu de belangrijkste aandachtspunten?
De Wnra vervangt de huidige Ambtenarenwet, die na inwerkingtreding van de Wnra ‘Ambtenarenwet 2017’ zal heten. De Ambtenarenwet 2017 regelt wat straks bovenop het Burgerlijk Wetboek voor de ambtenaar in dienst van een overheidswerkgever zal gelden ten aanzien van o.a. ambtelijke integriteit en beperking van grondrechten. De wet regelt wie overheidswerkgever wordt en wie niet.
Niet alle ambtenaren zullen vanaf 2020 een arbeidsovereenkomst hebben. Een aantal groepen ambtenaren zijn uitgezonderd en behouden een publiekrechtelijke aanstelling, zoals onder andere politieke ambtsdragers, rechters, officieren van justitie, deurwaarders, notarissen, politieambtenaren, militairen. Ook zullen er straks werknemers zijn die ambtenaar worden, omdat ze op basis van een arbeidsovereenkomst werkzaam zijn bij een overheidswerkgever, zoals bijvoorbeeld UWV, De Nederlandsche Bank, de Sociale Verzekeringsbank, cultuurfondsen.
Essentie van het overgangsrecht is dat de omzetting van de ambtelijke aanstelling naar een arbeidsovereenkomst de rechtspositie van de ambtenaar niet benadeelt en dat diens materiële arbeidsvoorwaarden ongewijzigd blijven. Het gaat dan in ieder geval om loon, duur dienstverband, werktijden, rooster, verlof, faciliteiten voor de functie-uitoefening en studiefaciliteiten. Hoewel juridisch niet per se noodzakelijk, is het aan te raden een arbeidsovereenkomst te sluiten om alle thans geldende afspraken vast te leggen om eventuele discussies later te voorkomen. Daarnaast kan in een arbeidsovereenkomst een zg. incorporatiebeding worden opgenomen waardoor de cao van toepassing wordt verklaard waaraan de overheidswerkgever straks is gebonden.
Met inwerkingtreding van de Wnra komen de huidige rechtspositieregelingen, bijvoorbeeld ARAR en CAR/UWO, te vervallen. Echter, als en zolang er nog geen cao is gesloten, bepaalt het overgangsrecht dat deze rechtspositieregelingen blijven gelden tenzij sprake is van strijd met dwingend arbeidsrecht. Als er na de inwerkingtreding van de Wnra nog geen cao tot stand is gekomen, kan dat leiden tot bijvoorbeeld een samenloop tussen de bovenwettelijke uitkeringen en de transitievergoeding.
Belangrijk voor overheidswerkgevers is om nu al alert te zijn op verlenging van tijdelijke aanstellingen. Ambtelijke aanstellingen gaan straks meetellen voor de ketenregeling alsof het arbeidsovereenkomsten waren, zodat er na inwerkingtreding sneller een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd zal ontstaan. Wel kunnen overheidswerkgevers profiteren van de ruimere ketenregeling die per 1 januari 2020 gaat gelden als gevolg van de Wet arbeidsmarkt in balans. Eerdere ambtelijke aanstellingen tellen ook mee voor de (hoogte van de) transitievergoeding, de opzegtermijn en proeftijd.
Er geldt ook overgangsrecht bij reorganisaties die voor inwerkingtreding van de Wnra in gang zijn gezet, maar waarbij na inwerkingtreding sprake is van ontslag. Dan is er inmiddels een arbeidsovereenkomst. Als de boventalligheid leidt tot een ontslagprocedure, dan blijven de materiële regels (selectie) van toepassing die golden voor het vaststellen van de boventalligheid. Het moet dan wel gaan om een ontslagprocedure via de cao-ontslagcommissie.
Kortom, er staat veel te gebeuren voor de overheidswerkgevers en ambtenaren. Aarzelt u niet om vragen waar u nu al tegenaan loopt, of u nu werkgever of ambtenaar bent, aan ons te stellen. Indien u interesse heeft voor een in-house cursus over de Wnra, neemt u dan contact op met Hanneke Klinckhamers, 030-220 31 11.