Concurrentiebeding in arbeidsovereenkomst
Werkgever hield zich bezig met het aanbieden en verzorgen van tennislessen bij tennisclubs. In de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd van de tennisleraar was een concurrentiebeding opgenomen dat er - kort gezegd - op neerkwam dat het hem zonder schriftelijke toestemming van de werkgever niet was toegestaan om binnen een periode van 1 jaar na het einde van de arbeidsovereenkomst en binnen een straal van 25 kilometer met als middelpunt Zutphen werkzaamheden te verrichten voor een onderneming of instelling, behorende tot dezelfde branche als die waarin werkgever actief is ten tijde van de beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
Verzoek om toestemming bij nieuwe club te mogen werken
De tennisleraar heeft zijn werkgever vooraf geïnformeerd dat hij van plan was om op te zeggen omdat hem elders een beter uurtarief en betere arbeidsvoorwaarden waren aangeboden. Omdat de kans bestond dat zijn nieuwe werkgever hem binnen het gebied waarvoor het concurrentiebeding gold tewerk zou stellen, wilde hij vooraf weten hoe zijn werkgever met het concurrentiebeding zou omgaan. De tennisleraar gaf aan dat hij hoe dan ook niet zou gaan werken bij de clubs waarvoor zijn huidige werkgever de lessen verzorgde. Hij gaf bovendien aan dat zijn nieuwe werkgever bereid was dat schriftelijk te verklaren. Kortom: de tennisleraar vroeg toestemming om te mogen werken binnen een straal van 25 kilometer rondom Zutphen voor een club waarmee zijn huidige werkgever geen zaken deed. Dit verzoek werd door werkgever geweigerd.
Schorsing concurrentiebeding
Werknemer is toch in dienst getreden bij zijn nieuwe werkgever. Deze stelde hem vervolgens te werk bij een tennisclub in Rheden op een afstand van 23 kilometer tot Zutphen. Een tennisclub waarmee zijn voormalig werkgever geen zaken deed. Omdat de werkgever de tennisleraar sommeerde zijn werkzaamheden voor de tennisclub in Rheden te staken en aanspraak maakte op betaling van een boete van EUR 15.000,-, heeft de tennisleraar in kort geding schorsing van het concurrentiebeding gevorderd. Ook vroeg hij toestemming om als tennisleraar in dienst te mogen treden bij de nieuwe werkgever en uit dien hoofde lessen te mogen geven aan de leden van de tennisclub in Rheden.
Belangenafweging
Er was sprake van een geldig concurrentiebeding (schriftelijk overeengekomen in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd met een meerderjarige werknemer), maar het enkele feit dat de tennisleraar had getekend voor het beding en er volgens zijn voormalige werkgever daarom aan gebonden is, maakt volgens de kantonrechter niet dat de tennisleraar gehouden kan worden aan het beding.
Werkgever moet (ook) voldoende belang hebben bij handhaving van het beding. Met andere woorden: er dient een belangenafweging plaats te vinden. De werknemer mag, in verhouding tot het te beschermen belang van de werkgever, niet onbillijk worden benadeeld door het concurrentiebeding.
Bij de belangenafweging gaat het volgens de kantonrechter om (de aantasting van) het bedrijfsdebiet van de werkgever, de door de werknemer vergaarde kennis en de te beschermen opgebouwde goodwill.
Werkgever had niet gesteld dat de tennisleraar essentiële informatie bezat die de positie van zijn nieuwe werkgever had versterkt of zou gaan versterken. Ook beschikte de tennisleraar niet over specifieke kennis met betrekking tot unieke werkprocessen. De kantonrechter kon zich daar ook niets bij voorstellen nu het om een tennisleraar gaat die enkel op de tennisbaan staat om daar algemeen gangbare lesstof te beoefenen. De tennisleraar was ook niet betrokken bij de bedrijfsvoering. Weliswaar beschikte de tennisleraar over de prijzen die zijn ex werkgever hanteerde, maar dat was algemeen toegankelijke kennis die iedere geïnteresseerde kon aantreffen bij de tennis club. Ook had de ex werkgever te weinig onderbouwd gesteld dat zij moest vrezen dat de tennisleraar een zodanige klantenbinding had dat klanten van de ex werkgever zouden overstappen naar de nieuwe werkgever van de tennisleraar.
Dat de tennisleraar in dienst trad van een concurrent en daarmee kennis en ervaring meenam en dat de markt voor tennisleraren krap is, deed niet terzake. Een concurrentiebeding is niet bedoeld om werknemer aan zich te binden en weg te houden bij een concurrent. Als werkgever de tennisleraar voor zich had willen behouden had werkgever een beter salaris en betere arbeidsvoorwaarde moeten bieden.
Aan de andere kant was de tennisleraar een jeugdig persoon die in het begin van zijn carrière vrij moest kunnen zijn in de keuze van een nieuwe werkkring. Hij kon zich bovendien ook financieel verbeteren. De belangenafweging viel voor nu dus in het voordeel uit van de werknemer. Dit kan in een bodemprocedure nog anders worden.
De volledige uitspraak vindt u hier: Rechtbank Gelderland 18 augustus 2021
--------
Het enkele feit dat er een geldig concurrentiebeding is afgesproken, maakt nog niet dat de ex werkgever dit ook kan handhaven. Werkgever moet hiervoor wel een belang hebben en daarom vindt een belangenafweging plaats.
Belangrijke aanknopingspunten bij deze afweging zijn de mate van aantasting van het bedrijfsdebiet van de werkgever, de door de werknemer vergaarde kennis en de opgebouwde goodwill. Van een aantasting van het bedrijfsdebiet is pas sprake als de nieuwe werkgever in de concurrentieslag met de oude werkgever in het voordeel is doordat de werknemer essentiële informatie meeneemt over producten en/of werkprocessen, dan wel dat de werknemer zodanige klantenbinding heeft dat bepaalde klanten overstappen naar de nieuwe werkgever.
Toekomstige ontwikkelingen concurrentiebeding
Omdat het concurrentiebeding regelmatig tot discussie leidt, is in opdracht van Minister Koolmees onderzocht hoe het concurrentiebeding in het huidige arbeidsrecht werkt en waar de nodige praktische knelpunten zitten. Hierbij is vooral gekeken naar de gevolgen voor de arbeidsmarkt. Het onderzoek is eind juni 2021 gepresenteerd. De verwachting is dat er in de toekomst verdere beperkingen zullen worden gesteld aan het gebruik ervan. Vanzelfsprekend houden wij u hierover op de hoogte.
Heeft u vragen over het concurrentiebeding en alles wat daarmee samenhangt, neemt u dan gerust contact op met één van onze specialisten. Wij hebben ruime ervaring met dit onderwerp.