Systematiek NOW 2.0
De NOW 2.0 biedt aan werkgevers - net als de NOW 1.0 - een tegemoetkoming in de loonkosten, zodat zij hun personeel in deze crisisperiode in dienst kunnen houden en de lonen volledig kunnen blijven doorbetalen. De systematiek is hetzelfde gebleven: er moet sprake zijn van ten minste 20% omzetverlies en de subsidie is maximaal 90% van de loonsom, afhankelijk van het omzetverlies.
De loonsom, waarover de subsidie in dit tweede tijdvak wordt berekend, wordt gebaseerd op de loonsom van maart 2020. Verder kan in de NOW 2.0 - net als bij de NOW 1.0 - de periode worden gekozen van het verwachte omzetverlies, gemeten over een periode van vier maanden vanaf: 1 juni, 1 juli of 1 augustus. Let wel, die keuze is er niet, als al subsidie is verleend onder de NOW 1.0. Dan moet worden aangesloten bij de onder NOW 1.0 opgegeven periode van verwacht omzetverlies.
Subsidietijdvak NOW 2.0
De subsidie voor de loonkosten wordt verleend voor een aaneengesloten periode van vier maanden. Het tijdvak waarover de subsidie wordt verleend ligt dus vast en loopt van 1 juni tot 1 oktober 2020. De NOW 2.0 kan vanaf maandag 6 juli tot en met 31 augustus 2020 bij UWV worden aangevraagd.
Compensatie werkgeverslasten
De opslag voor aanvullende lasten en kosten, zoals onder andere werkgeverspremies, werknemersbijdragen pensioen en opbouw vakantiebijslag, worden gecompenseerd. In de NOW 1.0 was dat 30%. Om de werkgelegenheid zoveel mogelijk te behouden is de opslag in de NOW 2.0 verhoogd naar 40%.
Aanvullende verplichtingen werkgever
De algemene verplichtingen voor de werkgever, die in de NOW 1.0 waren opgenomen en gericht op een juiste besteding van de subsidie (controleerbare administratie en informatieplicht), zijn ook in de NOW 2.0 opgenomen. Daarnaast zijn er een aantal specifieke verplichtingen, gericht op behoud van de werkgelegenheid, die vanwege de veranderende economie gewijzigd zijn ten opzichte van de NOW 1.0. Het gaat om het bonusverbod, de korting bij bedrijfseconomisch ontslag, extra 5% korting bij collectief ontslag en de scholingsverplichting.
- Verbod dividend, bonus en inkoop eigen aandelen over 2020
De werkgever of rechtspersoon is verplicht bij de aanvraag te verklaren dat over 2020 geen dividend en bonussen (waaronder ook winstdelingen) worden uitgekeerd of eigen aandelen worden ingekocht, waarover in de jaarvergadering van aandeelhouders in 2021 wordt beslist. Om te voorkomen dat ondernemingen, die een gebroken boekjaar hanteren, geen beroep op de NOW 2.0 kunnen doen, is geregeld dat dan het bonusverbod geldt voor het boekjaar waarin de maanden juni, juli, augustus en september 2020 vallen. Het verbod heeft geen betrekking op bonussen, dividend en aandelen over 2019, die in 2020 worden uitgekeerd omdat daarover al is beslist.
Het verbod is beperkt tot de werkgever (of het concern gezamenlijk) waaraan een voorschot van EUR 100.000 of meer is verstrekt of waarvoor een subsidie wordt vastgesteld van EUR 125.000 of meer. Deze grenzen gelden ook als grens voor het overleggen van de accountantsverklaring.
Voor de bedrijven die al een NOW 1.0 subsidie hebben ontvangen en nu NOW 2.0 willen aanvragen is het belangrijk te realiseren dat zij ook aan deze verplichting voor heel 2020 moeten voldoen, als uiteraard voldaan is aan genoemde grensbedragen.
Het bonusverbod heeft betrekking op de leden van de Raad van Bestuur, bestuur en directie (of management) van de Nederlandse of internationale onderneming die de subsidie aanvraagt. Wie als lid van het bestuur, de directie of het management onder het bonusverbod vallen, moet ruim worden uitgelegd en betreft dus niet alleen de statutair bestuurder(s). Niet is doorslaggevend wie als directeur of bestuur is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel of wie er beslissings- of tekeningsbevoegd zijn. Het gaat om bestuursleden, directieleden of leden van het management die het beleid van de onderneming bepalen. De interne naam die eraan wordt gegeven is niet relevant. Onder het verbod valt ook de interim-bestuurder, die tijdelijk zitting heeft in het bestuur, de directie, of het management. Het verbod heeft geen betrekking op het overige personeel dat recht heeft op variabele beloning.
Let wel, voor werkmaatschappijen die onderdeel zijn van een groep of concern en gebruik maken van de NOW (versoepelde concernregime) geldt een verdergaand bonusverbod voor het concern, de groep of moedermaatschappij en is ook een verklaring vereist dat het verbod door het hele concern wordt nageleefd.
De sanctie op niet naleving van het verbod is dat de subsidie (alsnog) op nul wordt vastgesteld en dus volledig zal moeten worden terugbetaald.
- Korting subsidie bij ontslagaanvraag UWV
Ook de werkgever die de NOW 2.0 aanvraagt verplicht zich om geen ontslag aan te vragen voor zijn werknemers wegens bedrijfseconomische redenen. Dat was ook in de NOW 1.0 bepaald. Als ontslag toch noodzakelijk is dan vindt bij het vaststellen van de definitieve subsidie (na afloop van de subsidieperiode) een correctie plaats van 100% van de loonsommen van de werknemers voor wie het ontslag is aangevraagd over drie maanden (dus niet de hele subsidieperiode). De definitieve subsidie wordt hierdoor dus verlaagd. Onder de NOW 1.0 werd de subsidie verlaagd met 150% van de loonsommen (‘ontslagboete’). Bij tijdige intrekking (binnen vijf werkdagen) vindt geen correctie plaats.
- Extra korting van 5% bij collectief ontslag
Er is sprake van collectief ontslag als ontslag wegens bedrijfseconomische redenen wordt aangevraagd voor 20 of meer werknemers (inclusief payrollers) in een periode van drie maanden en binnen één werkgebied. Er zijn in totaal zes werkgebieden:
- Friesland, Groningen en Drenthe
- Overijssel en Gelderland
- Noord-Brabant en Limburg
- Zuid-Holland en Zeeland
- Flevoland en Utrecht
De werkgever doet per werkgebied een melding. Bij het bepalen van de grens van 20 werknemers tellen ook beëindigingsovereenkomsten mee. Bij het voornemen van een collectief ontslag gelden de procedurevoorschriften van de Wet melding collectief ontslag (WMCO) o.a. dat gemeld moet worden aan UWV en vakbonden. Na de meldingen gaat een wachttijd van vier weken in om de vakbonden te raadplegen. Doel van het raadplegen van de vakbonden is dat een zorgvuldig proces plaatsvindt en te onderhandelen over een sociaal plan. Pas na vier weken kunnen de ontslagaanvragen worden ingediend. Aan het niet naleven van de meldings- en raadplegingsplicht verbindt de WMCO sancties.
Om massaontslagen zoveel mogelijk te voorkomen is in de NOW 2.0 bepaald dat het totale subsidiebedrag met 5% wordt verlaagd, als:
- in de periode van 30 mei 2020 tot en met 30 september 2020 een of meerdere meldingen van collectief ontslag worden gedaan, en
- gedurende het subsidietijdvak voor 20 of meer werknemers in één werkgebied van de WMCO ontslag om bedrijfseconomische redenen wordt aangevraagd.
De werkgever kan de 5% correctie voorkomen als aantoonbaar (op basis van bewijsstukken):
- een akkoord is bereikt met de vakbonden (of andere vertegenwoordiging van werknemers zoals ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging, personeelsvergadering) over de noodzaak van het aantal te vervallen arbeidsplaatsen, óf (als geen akkoord mogelijk is):
- een gezamenlijk verzoek is ingediend bij een nog op te richten commissie van de Stichting van de Arbeid om te beoordelen of het aantal te vervallen arbeidsplaatsen noodzakelijk is en de werkgever heeft het verzoek bij die commissie tijdens de aanvraag voor de definitieve vaststelling van de subsidie niet ingetrokken
De correctie van 5% wordt eenmaal op het totale subsidiebedrag in mindering gebracht, ongeacht het aantal WMCO-meldingen. Er vindt géén korting plaats, als de werkgever een aantal WMCO meldingen doet, verspreid over een aantal werkgebieden, en per werkgebied gaat het om minder dan 20 ontslagaanvragen. In de NOW 2.0 worden ter verduidelijking de volgende voorbeelden gegeven.
Voorbeeld 1: geen korting
Een werkgever doet drie WMCO meldingen die in de subsidieperiode leiden tot ontslagaanvragen. Naar aanleiding van de eerste melding worden 5 ontslagaanvragen ingediend, naar aanleiding van de tweede melding worden in een ander WMCO werkgebied 10 ontslagaanvragen ingediend en naar aanleiding van de derde melding worden in een derde werkgebied 8 aanvragen ingediend. In deze situatie vindt geen 5% korting plaats, omdat geen sprake is van het indienen van 20 of meer ontslagaanvragen in één werkgebied.
Voorbeeld 2: wel korting
De werkgever doet met betrekking tot hetzelfde werkgebied een WMCO melding op 15 mei 2020 en nog een melding op 20 juni 2020. Naar aanleiding van de melding van 15 mei worden in juli 2020 15 ontslagaanvragen ingediend en naar aanleiding van die van 20 juni worden in augustus nog eens 15 ontslagaanvragen ingediend. In deze situatie wordt een korting van 5% toegepast omdat sprake is van een melding als bedoeld in de WMCO en tijdens de subsidieperiode is voor 20 of meer werknemers in één werkgebied ontslag aangevraagd. De werkgever kan de korting voorkomen door alsnog aan de genoemde voorwaarden te voldoen (een akkoord of verzoek via Stichting van de Arbeid).
De 5% korting komt bovenop de verlaging van de subsidie als gevolg van bedrijfseconomisch ontslag (op basis van 100% van de loonsom(men) van de voor ontslag voorgedragen werknemers over 3 maanden).
Toetsing bedrijfseconomische noodzaak
UWV neemt ontslagaanvragen vanwege bedrijfseconomische redenen wel in behandeling maar daarvoor blijft gelden dat aan de werkgever wordt gevraagd te motiveren waarom de NOW of een andere steunmaatregel geen alternatieve oplossing is. Verder neemt UWV de ontslagaanvragen pas in behandeling als de wachttijd van vier weken is verstreken en het vereiste overleg is gevoerd en al dan niet heeft geleid tot een akkoord over het aantal te vervallen arbeidsplaatsen. Die wachttijd volgt ook uit de WMCO.
In de WMCO is geregeld dat de vakbonden, nadat ze zijn geraadpleegd, een schriftelijke verklaring kunnen afgeven dat de ontslagen noodzakelijk zijn. Als die verklaring er is, zal UWV zelf niet meer de bedrijfseconomische noodzaak toetsen (maar nog wel of de ontslagvolgorde klopt, voldoende herplaatsingsinspanningen zijn verricht e.d.). Het akkoord dat wordt vereist in de NOW 2.0 ter voorkoming van de 5% korting is niet hetzelfde. Alleen als dat akkoord ook voldoet aan de eisen van de WMCO (een schriftelijke verklaring van belanghebbende vakbonden die verklaren dat de ontslagen noodzakelijk zijn) kan die verklaring worden gebruikt en zal de toetsing van de bedrijfseconomische noodzaak door UWV achterwege blijven. Vaak geven de bonden die verklaring (pas) af als er een akkoord is over een sociaal plan.
Voor zowel de correctie bij bedrijfseconomisch ontslag als de extra correctie van 5% bij collectief ontslag geldt dat de subsidie niet negatief wordt als de correctie(s) hoger is (zijn) dan het uiteindelijke subsidiebedrag. De verleende subsidie zal dan wel moeten worden terugbetaald.
- Inspanningsverplichting scholing
De werkgever die de NOW 2.0 aanvraagt is verplicht om zijn medewerkers te stimuleren een ontwikkeladvies aan te vragen of deel te nemen aan scholing om werkloosheid te voorkomen. Werkgevers kunnen dit doen door dit in te passen in hun bestaande scholingsbeleid of dit te bespreken met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging.
Daarnaast wordt van werkgevers verwacht dat zij, als goed werkgever, wijzen op het belang van scholing in individuele gesprekken met hun medewerkers. De werkgever die een beroep doet op de NOW 2.0 moet bij de aanvraag verklaren dat hij aan deze verplichting voldoet. De scholing zelf is geen onderdeel van de NOW. Met het crisispakket Nederland leert door wil het kabinet de scholingsactiviteiten ondersteunen.
Op het niet naleven van deze inspanningsverplichting staat geen specifieke sanctie. Wel kunnen de medezeggenschapsorganen, die ook geïnformeerd moeten worden over het beroep op de NOW, de werkgever op naleving van de scholingsplicht aanspreken.
Tot slot
De NOW 2.0 regelt ook de eerder aangekondigde aanpassingen van NOW 1.3 (link naar nieuwsbericht 1.3). De NOW 2.0 is een complexe subsidieregeling. Het blijft belangrijk goed na te gaan wat de voorwaarden en verplichtingen voor u als werkgever betekenen, voordat de NOW 2.0 wordt aangevraagd.
Heeft u vragen over de NOW 2.0, of bent u voornemens te reorganiseren en wilt u weten hoe u dat moet doen, aarzelt u dan niet contact met ons op te nemen op: 030-220 31 11 of te mailen naar: info@vanbladeladvocaten.nl