Beurshandelaar
De werkgever is een internationaal opererend beursbedrijf. Op het hoofdkantoor in Amsterdam werken ca. 470 personen uit 30 verschillende landen, onder wie ongeveer 75 vrouwelijke medewerkers. Op de handelsvloer werken slechts enkele vrouwen als trader. De werkneemster is in november 2014 in dienst gekomen en succesvol opgeleid tot beurshandelaar (trader, level 1). Vanwege haar uitstekende score wordt zij per 1 juli 2017 gepromoveerd tot een level 2 trader positie. Kort erna worden haar beoordelingen steeds minder. Over 2019 wordt ze beoordeeld met een onvoldoende.
Klacht
De werkneemster heeft in januari 2020 aan haar werkgever gemaild dat zij en een collega niet langer voor Optiver kunnen werken vanwege ‘harrassment’ en discriminatie wegens geslacht, maar open te staan voor een minnelijke regeling. De onderhandelingen daarover stranden. De werkneemster besluit naar de rechter te stappen. Ze vraagt ontbinding van haar arbeidsovereenkomst en een billijke vergoeding van € 699.400 (naast o.a. de transitievergoeding) wegens ernstig verwijtbaar handelen en nalaten van haar werkgever.
Vrouwonvriendelijke bedrijfscultuur
De rechter constateert dat de werkgever tekort is geschoten in de plicht te zorgen voor een veilige werkomgeving waarin de werkneemster zich als (jonge) vrouw op gelijke voet kon ontplooien als haar mannelijke collega’s. De bedrijfscultuur met jonge en hoofdzakelijk mannelijke traders is hard en competitief. Als uitlaatklep worden op de werkvloer niet alleen losse omgangsvormen getolereerd, maar wordt ook grensoverschrijdend gedrag toegestaan dat in een andere omgeving naar de huidige maatstaven ondenkbaar moet worden geacht, aldus de rechter. Zoals het afspelen van trade sounds waarbij muziekfragmenten met een seksuele lading worden afgespeeld, bijvoorbeeld Jerk it out, Sexylady en Bitch2. Of het maken van bepaalde gebaren met seksuele connotatie. In de groepsapp met collega’s worden seksueel geladen uitingen en afbeeldingen van schaars geklede dames gedeeld. Andere voorbeelden van de vrouwonvriendelijke cultuur zijn het fictief handelen in dick pics, het salaris van vrouwelijke pornosterren en de duurste beha’s. Voorbeelden die volgens de rechter niet aan het (hoger) management kunnen zijn ontsnapt. Ook buiten de werkvloer hebben de traders veel contact met elkaar. Bedrijfsuitjes eindigden soms in een stripclub en excessieve consumptie van alcohol op bedrijfsborrels werd niet ontmoedigd.
Gebrek aan aandacht en maatregelen
De rechter vindt dat de werkgever met de begripvolle benadering van de mannelijke werknemers te lichtvaardig is omgegaan met de belangen van de vrouwelijke medewerkers zoals die van de werkneemster. Optiver wist dat de bedrijfscultuur voor jonge vrouwen onveilig was en dat de werkneemster en haar collega al jaren niet meer meegingen naar bedrijfsuitjes, omdat ze zich niet veilig voelden. De werkneemster had meermalen aandacht gevraagd voor de vrouwonvriendelijke bejegening. Geen enkele werkgever kan het zich naar hedendaagse maatstaven permitteren om een dergelijke onveilige werksituatie lang te laten voortbestaan, aldus de rechter. Het verwijt dat de werkneemster haar klachten aanvankelijk niet duidelijk heeft gemaakt, of niet bij de juiste personen, is niet terecht. Het is de werkgever die had moeten zorgen voor een duidelijke klachtenprocedure, bij wie en op welke wijze de werkneemster terecht kon met klachten over de onveilige en vrouwonvriendelijke werksfeer. De werkgever heeft het allemaal te lang op zijn beloop gelaten. Die passieve houding is nadelig geweest voor de werkneemster die niet de enige vrouwelijke trader is die voortijdig bij Optiver is vertrokken. De rechter vindt dat het onderzoek naar de klachten niet alleen (te) laat, maar ook te beperkt is uitgevoerd door alleen een incident uit 2016 over een mogelijke verkrachting van de werkneemster te onderzoeken in plaats van een veel ruimer onderzoek naar de vrouwonvriendelijke bedrijfscultuur.
Dure les
De onveilige bedrijfssfeer en het vervolgens niet adequaat daarop reageren komen deze werkgever duur te staan. De rechter neemt aan dat er een verband is tussen de neergaande lijn in de beoordelingen van de werkneemster en het uitblijven van de maatregelen, die hadden moeten zorgen voor een veilige werkomgeving. Hierdoor heeft de werkneemster zich niet ongestoord kunnen ontplooien en is zij in haar functioneren en verdere ontwikkeling als trader ernstig belemmerd. Het ligt volgens de rechter voor de hand dat de werkneemster in een veilige werkomgeving gemiddeld 8 jaar had kunnen werken. Daarom heeft ze recht op compensatie voor het verlies van inkomen (inclusief bonus) op level 2 tot en met 2021. Ook wordt ze gecompenseerd voor de breuk in haar carrière, die mede door de spanningen en risico’s niet makkelijk op het hoge niveau zal zijn op te pakken. Met het in deze branche gebruikelijke hoge beloningsniveau komt de rechter tot een vergoeding van € 350.000.
Tips
Werkgevers weten in het algemeen wel dat ze moeten zorgen voor een veilige en gezonde werkplek en aansprakelijk zijn als dat niet of onvoldoende het geval is. Belangrijk is dat alert en adequaat wordt gereageerd op signalen over een onveilige bedrijfscultuur en dat niet wordt gewacht met het nemen van de juiste maatregelen om (verdere) schade te voorkomen. Het op orde hebben van een klachtenprocedure en de beschikbaarheid van een vertrouwenspersoon zijn voorzieningen die een werkgever dan ten minste zou moeten hebben.
Heeft u vragen over dit onderwerp of heeft u hulp nodig bij het opstellen van beleid omtrent een veilige werkomgeving? Bel of mail naar: info@vanbladeladvocaten.nl.